پاسخ به نقاد موهوم «همواج»

دکتر محرم رضایتی کیشه خاله

پس از خبر انتشار فایل «الفبا و دستور خط تالشی و تاتی؛ همواج » در آن پایگاه، در مورخة 27/03/96، نقدی ظاهراً با نام سیدرضا حسینی در تاریخ 03/04/96 دربارة «همواج» منتشر شده­است. ازآنجاکه این نوشته موجب التباس موضوع و تشویش اذهان عمومی شده، لازم است برای تنویر افکار عمومی، مطالبی به عنوان پاسخ از طرف گروه همواج به اطلاع عموم برسد.

نخست دربارة هویت نویسنده، سیدرضا حسینی؛

الف) در هیچ جای تالش و شاهرود خلخال کسی با نام سیدرضا حسینی، فارغ‌‌التحصیل رشتة زبان و ادبیات فارسی، با این اوصاف که اغلب اعضای گروه «همواج»، از جمله این­جانب، محرم رضایتی کیشه‌خاله و آثارش را بشناسد و با فرهنگ و ادبیات تات و تالش آشنا باشد، نمی‌شناسیم و اگر جناب عبدلی و پایگاه خبری دیار میرزا از ایشان، نشان و اطلاعی دارند، معرفی کنند تا او را به عنوان عضو افتخاری به گروه «همواج» دعوت کنیم. یقیناً جناب عبدلی در معرفی او فضل تقدم دارد، چراکه با او ارتباط تلفنی داشته و نظرش را دربارة چگونگی همکاری با تدوین‌کنندگان «الفبا و دستور خط همواج» به وی اطلاع داده­است!

ب) البته یک سیدرضا حسینی را می‌شناسیم که کارشناس ارشد علوم سیاسی است، نه زبان و ادبیات فارسی! که در نقد «همواج» معرفی شده­است. ایشان اصلاً تالش‌زبان نیست و در مهر 1386، در مجلة کتاب ماه «تاریخ و جغرافیا» مقاله‌ای متین و علمی با عنوان: «تالش در جنگ­های ایران و روس» در نقد کتاب «اخبارنامة» عبدلی منتشر کرد که در مراکز علمی و دانشگاهی بسیار تأثیر گذاشت، اما در جامعة فرهنگی تالش به­خاطر رعایت برخی مصالح، امکان معرفی نیافت. این مقاله را بنده در سال 1389 در وبلاگ «گلبانگ تالشی» معرفی کردم و بازتاب زیادی داشت، چنانکه آقای عبدلی مجبور شد در پایگاه تالش‌شناسی خود جوابیه‌ای با عنوان «نگاهی گذرا به قصة نقد اخبارنامه» منتشر کند و نسخه‌ای از آن را نیز برایم فرستاد. اما جواب او هرگز نتوانست جامعة علمی را متقاعد کند. به هر حال، مقالة آقای سیدرضا حسینی بهترین مقالة سال شناخته شد و چندین سکه هم جایزه دریافت کرد.  ادامه مطلب

منبع: گلبانگ تالشی

http://golbang1.blogfa.com/

 

مصاحبه گیلان مصور با دکتر فرزاد بختیاری مرکیه درخصوص «الفبا و دستور خط تالشی و تاتی»

مصاحبه از: مهری شیرمحمدی

● لطفا «همواج» را به خوانندگان ما بیشتر معرفی کنید. آیا این، اولین الفبا و دستور خط تالشی و تاتی است؟

⁕⁕ از نظر استادان و هموندان ارجمندی که پس از دو ماه کار فشرده و بی‌وقفه برای به سامان کردن الفبا و دستور خط تالشی و تاتی از هیچ کوششی فروگذاری نکردند، «همواج» الفبای تازه‌ای نیست. درواقع همان الفبای رسمی و ملی ماست که با برخی تغییرات برای نگارش گویش‌های سه‌گانة تالشی و گویش تاتی شاهرود خلخال متناسب شده است.

   جا دارد اشاره شود که در ایران، از قرن‌های هفتم و هشتم هجری تا به امروز، خط و الفبایی که برای نگارش سروده‌ها و نوشته‌های تالشی و تاتی به کار گرفته شده، همین الفبای رسمی مملکت ماست که آن را با نام الفبای عربی‌- فارسی می‌شناسیم. بنابراین ادعای الفبای جدید یا کشف و ارائة نخستین الفبا اساساً موضوعیتی ندارد. بنابراین، «همواج» الفبایی است برآمده از دل الفبای ملی که از این لحاظ، نه همواج و نه هیچ یک از شیوه‌هایی که اکنون تات‌ها و تالش‌های ایران از آنها استفاده می‌کنند، نمی‌توانند با صفت «نخستین» همراه باشند؛ چرا که اولاً تقریباً به تعداد افرادی که تاکنون به تالشی و تاتی مطلب نوشته‌اند، می‌تواند شیوة نگارش وجود داشته باشد؛ ثانیاً تالشی و تاتی‌نویسی با توجه به اسناد موجود، دست‌کم از قرن‌های هفتم و هشتم وجود داشته و پدیدة تازه‌ای نیست.  ادامة مطلب

منبع: گلبانگ تالشی

http://golbang1.blogfa.com/

 

القبا و دستور خط تالشی و تاتی (همواح)

تدوین نسخة نهایی الفبا و دستور خط تالشی و تاتی پس از دو ماه کار شبانه‌روزی مستمر در جلسة عمومی 1396/03/04 با حضور اغلب اعضای گروه «همواج» در محل پژوهشکده گیلانشناسی دانشگاه گیلان به رای گذاشته شد و به اتفاق آراء به تصویب رسید. اینک فایل نهایی آن در فرمت pdf آماده است تا در اختیار همة صاحب‌نظران و کاربران محترم قرار بگیرد. قرار است نسخة مکتوب این فایل نیز همراه با مطالب، مقالات، بازتاب‌ها، عکس‌ها و... در آینده‌ای نزدیک در یک مجموعة نفیس منتشر شود تا راهنمای جامع و الگوی مناسبی باشد در گسترش کتابت متون تالشی و تاتی، و همة اصحاب قلم تالش و تات و دیگر پژوهشگران این حوزه بهتر بتوانند از آن استفاده نمایند. این اثر پژوهشی نتیجة تبادل نظر، همدلی و تشریک مساعی بیست و پنج تن از استادان، پژوهشگران، ادبا، شاعران و هنرمدان تالش و تات از نواحی و گویشهای مختلف بوده است. سرپرستی گروه «همواج» را دکتر محرم رضایتی کیشه خاله از استادان دانشگاه گیلان که سردبیر دوفصلنامة علمی-پژوهشی «زبان فارسی و گویشهای ایرانی» است، برعهده دارند. 

   براساس بیانیة پایانی، پایبندی به الفبا و دستور خط همواج بر اعضای گروه الزامی است. نیز به نویسندگان و نشریات حوزة تالشی و تاتی توصیه شده¬است برای یکپارچگی و وحدت رویه، مفاد آن را مبنای نشر آثار خود قرار دهند که ثمرة همدلی و همگویی، و عصارة سلیقه‌ها و رویه‌های پژوهشگران تالش و تات است. این نسخه که با عنوان نمادینِ «همواج» موسوم گشته است، به¬صورت آزمایشی تا یک سال به کار بسته می¬شود و پس از آن، کارگروه تخصصی با دریافت بازخوردها و نظرهای اصلاحی و تکمیلی می‌تواند در آن بازنگری کند. استفادة پژوهشی از این سند برای همه، البته با ذکر مأخذ آزاد است.  ادامه مطلب

منبع: گلبانگ تالشی

http://golbang1.blogfa.com/

 

گزارش نخستین سالگرد استاد فرامرز مسرور ماسالی

چنان كه پيشتر به اطلاع عموم دوستداران تالش و علاقه مندان هنر و ادب رسيده بود، بنا بر رايزني و برنامه ريزي ستاد برگزاري مراسم سالگرد استاد فرامرز مسرور ماسالي و خانواده ي ايشان، قرار بود اين مراسم به تاريخ 29 / 10 / 91 در تالار پيوند شهرستان ماسال برگزار شود؛ امّا عملاً چنين نشد.

     توضيح اين كه: اعضاي ستاد به منظور پيش بردن قانوني برنامه، چند هفته پيش و قبل از هر نوع اطلاع رساني، موضوع را با برخي از مسئولين شهرستان، از جمله مسئول اداره ي فرهنگ و ارشاد اسلامي در ميان گذاشتند. اظهارات اعضاي ستاد حكايت از آن دارد كه در ابتداي امر، مسئول ارشاد ماسال، آقاي نورالله صفرپور ليپايي پيشنهاد كرد تا اين مراسم به خاطر ماه صفر در تاريخ 19 / 10 / 91 ، يعني روز وفات استاد مسرور برگزار نشود و يك هفته عقب بيفتد. اعضاي ستاد پس از مشورت با خانواده ی استاد، تاريخ بيست و نهم را براي اين قصد تعيين كردند تا حرف و حديثي باقي نماند. مسئول ارشاد هم پذيرفت و بعداً فرماندار، اماكن و ديگر مسئولان شهرستان هم موافقت نموده و مجوز صادر كردند. و ...

     همه چيز داشت طبق برنامه پيش مي رفت كه يك روز مانده به مراسم، زمزمه اي درگرفت مبني بر اين كه فرمانده سپاه ماسال تأكيد كرده به هیچ وجه مراسم در تالار برگزار نشود! اعضاي ستاد و هموندانشان پيگير ماجرا شدند. مسئولين مختلف شهر را دوباره و چند باره ديدند، با برخي از مسئولين استاني تماس گرفتند و ... ؛ ولي متأسفانه هر چه بيشتر كوشيدند، كمتر نتيجه گرفتند. اظهارات بيانگر آن بود كه فرمانده سپاه ماسال اعلام كرده: از دست ما كاري ساخته نيست؛ چرا كه از مركز استان كتباً دستور داده اند تا از برگزاري اين مراسم در تالار ممانعت شود.

     چرا؟! ايراد و مشكل كار در چه بوده و در چيست؟! چرا بايد از مراسم سالگرد معلـّم و شاعري كه چهل سال از عمر عزيز خود را صرف آموزش فرزندان اين آب و خاك كرده و براي اعتلاي فرهنگ و هنر و معنويت در اين ديار كوشيده ممانعت به عمل آيد؟! اين ها و چند ده پرسش ديگر از اين دست، سؤالاتي هستند كه تا اين لحظه جواب دقيقشان بر كسي معلوم نيست!      

     نيم ساعت مانده به زمان برگزاري مراسم، خانواده ي استاد، اعضاي ستاد و همراهان كه بابت ماجراي پيش آمده غرق در شگفتي و حيرت بودند، پس از تبادل نظر نهايتاً تصميم گرفتند مهمانان و دوستداران استاد را به سر مزارشان راهنمايي كنند. تدارك كار ديده شد. دو جوان به همين منظور جلوي تالار ماندند و مابقي راهي مزار شدند.

     آري! درهاي تالار «پيوند» ماسال بسته ماند؛ اما از وحدت، همدلي و «پيوند» تالشان فرهيخته ذرّه اي كاسته نشد. آمدند؛ مشتاقانه و از سر عشق آمدند؛ از همه جاي سرزمين تالش. آمدند تا ثابت كنند كه «هيچ در بسته و ممانعتي» نمي تواند آتش عشقي را كه در دل هاي آگاه شعله ور است خاموش سازد. 

     جوانان غيرتمند ديارمان دور تا دور مزار استاد كه در زير درختان كاج گورستان تازه ي ماسال تنها و مظلوم واقع شده، صندلي ها را چيدند. حاضران اندك در رديف نخست نشستند و چشم به راه همدلان ماندند. هوا صاف و آفتابي بود. ملايم و لطيف؛ بهاري در دل زمستان! ساعت اندكي از 14 گذشته بود و رفته رفته بر تعداد جمعيت افزوده مي شد: زن و مرد و پير و جوان. از جاي جاي سرزمين تالش؛ از فومن و شفت، از رشت، صومعه سرا و ماسال و شاندرمن، از رضوانشهر، اسالم و تالش و... جاري شدند و رسيدند. يكي يكي، گروه گروه. آمدند و آمدند و آمدند تا تعدادشان به چند صد نفر رسيد. گاه گريه بود و گاه لبخند، گاه گپ و گفت بود و گاه سكوت، گاه شگفتي و حيرت بود و گاه باليدن و نازش ... و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

اطلاعیه ی مراسم سالگرد استاد مسرور ماسالی

به اطلاع همه ي تالش دوستان و علاقه مندان هنر و ادب مي رساند مراسم سالگرد استاد فرامرز مسرور ماسالي از ساعت 14 تا 18 عصر آدينه ي همين هفته (29 / 10 / 91) در تالار پيوند ماسال برگزار مي گردد. يقيناً حضور پرشور و سبز شما ارجمندان، شادماني روح استاد و اتحاد و همدلي هر چه بيشتر اهالي جنبش تالش را در پي خواهد داشت.

     سروده ي زير با فروتني و خضوع به روان استاد تقديم مي گردد؛ باشد كه بدين وسيله ذرّه اي از زحمات بي شائبه ي ايشان براي اعتلاي فرهنگ و ادب تالش، پاس داشته شود:

 

كـــــوچﬞر كـــــرده زﬞمســتوني كـَشي كو

شيـــره نشتيــره احساسي بـَشي كو

هـــــزارون شَـخــته گـيــنه ديـل و جاني

آلاو˚ پيـــيا اﬞشـتﬞ شـعــــــري وَشي كو

هـــــــــزارون دريـا تيــفــــونـــــون پـِــتاوا

دا مـونــدي آكـــــــرين اﬞشتﬞ چـَشي كو

شيــــــــره دا زﬞنجيلــِن زﬞنجيــل بيگينــن

مَـمــونـــو رسم و راه بش و مـَشي كو

زﬞمســتـــون و شـَــوي اﬞشـكـــوره دا وﬞل

پــِــرا شپ شپ اَوَه سالي خـَشي كو

كـئــوئه آسمــون اﬞشـتﬞ دﬞ چـِـمي ميوه

چيمي تفسيري بي خونده هَشي كو

اﬞشـــتﬞ مكـتــبي كـــو آمــــوتـَـه مـــونه

نـِـبي دَيـاق گـتــه تــرسـي كـَشي كو

و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

گزارش دومین گلگشت تابستان 91 گروه سبز ماسال (خندیله پشت و یاد استاد)

فرشيد مرتضوي

در سومين آدينه از تیرگان سال 1391 خورشيدي و در صبحي بسيار دل انگيز و فرح بخش، به اتّفاق دوستانمان در گروه سبز ماسال، براي گلگشتي ديگر و ديداري دوباره با طبيعت جادويي و سحر انگيز ديارمان، ماسال، مهيّا شديم. مانند هميشه ديدارگاهمان زير تك درخت آزاد (سقه دار) ميدان شهر بود.

    بيشتر بچّه هاي گروه گرد ميدان جمع شده و خوشحال از ديداري دوباره، غرق در احوالپرسي و گفتگوي دوستانه بودند. حضور دوستاني همچون حسين رضايي، بهرام احمدي، علي جهاني، مهندس منفرد، پژمان بختياري، شهرام جمال و دكتر بختياري كه از مازندران به ما پيوسته بود، نويد بخش يك روز رؤيايي و سفري پرخاطره بود.

    در اين ميان آنچه بيشتر از همه جلب توجّه مي كرد، حضور ميهمانان جواني بود كه عشق و پايبندي به آداب، فرهنگ و زبان تالشي در كلامشان موج مي زد و اشتياق ديدن سرزمين هاي زيبا و كهن ديار تالش در برق نگاهشان پيدا بود.

    پس از مدّتي گفت و گو و آشنایي با دوستان جديد و البته اندكي انتظار براي رسيدن دوست ديگرمان، مهندس شعباني، به سوي بلندي هاي ماسال به راه افتاديم. اين بار مقصد گروه سبز ماسال،‌ديار نام آشناي «خنديله پشت» بود. مي رفتيم تا سر بر آستان خاكي بسابیم كه الهام بخش پاك ترين دل نوشته ها و ناب ترين سروده هاي زبان  مادري يمان شده بود.

    آري مي رفتيم تا ياد و خاطره ي سينه سوخته ترين شاعر تالش، «استاد فرامرز مسرور» را زنده كرده باشيم. كسي چه مي داند شايد مي رفتيم تا براي دقايقي خلوتش را با سرزمين آرزوهايش برهم زده باشيم.

    تعدادمان به يازده نفر مي رسيد. به زحمت خودمان را در دو خودروي سواري جا كرده و به سمت ييلاق «اولسه بلنگاه» رهسپار شديم. ساعت هشت و نيم صبح به ميهمان پذير ساده و باصفاي مجيد رسيديم. مسافران زيادي در گوشه و كنار كلبه ييلاقي اش به چشم مي خوردند؛ تا حدّي كه زمزمه هايمان در ميان همهمه ي مسافران گم شده بود. ‌دعا كرديم كه رونق بازارش هم اندازه ي صفاي باطنش دو چندان شود.

    در همان ابتداي ورود، تابلوي كوچكي از چهره ي استاد مسرور در كنار كلبه ي مجيد نظر ما را به خود جلب كرد. با همان تبسّم هميشگي و نگاه ساده و مهربان، چشم در چشم ما دوخته بود؛  و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

اساسنامه ی گروه سبز ماسال (آخرين ويرايش)

به نام خداوند جان و خـــرد           كزين برتر انديشه برنگذرد

فصل اوّل: كلّيات

ماده ی 1: نام

     نام تشكّل، عبارت است از«گروه سبز ماسال» كه براي رعايت اختصار، از اين پس در اساسنامه، «گروه» ناميده مي شود.

ماده ی 2: تعريف

     گروه سبز، تشكّلي است زيست محيطي، فرهنگي، غير دولتي، غير تجاري، غير انتفاعي و غير سياسي كه در چهارچوب اهداف و موضوعات مذكور در اساسنامه و رعايت قوانین و مقررات موضوعه ی كشور فعّاليّت مي نمايد.

ماده ی 3: اهداف

     1- حفاظت و حمايت از طبيعت (آب، خاك، هوا و ...) و مبارزه براي برطرف كردن عوامل تهديد كننده ي آن.

     2- تلاش براي رسيدن به توسعه ی پايدار سازگار با محيط زيست.

     3- تشكيل بانك اطـّلاعات زيست محيطي (شامل محيط زيست انساني و طبيعي).

     4- ارائه ی برنامه هاي آموزشي جهت توسعه ی فرهنگ زيست محيطي و بالا بردن سطح آگاهي مردم در این زمینه.  

     5- تلاش جهت تغییر دیدگاه و نگرش مدیران بخش هاي دولتي و خصوصي نسبت به محيط زيست منطقه اي و جوامع محلّي (لازم است بوميان و ساكنان ریشه مند مناطق مختلف، به جای این که به عنوان «محكومين درمانده» معرفّی شوند، به «فعّاليّن مشاركت كننده» تبديل گردند. در اين راستا باید استفاده از دانش و تجربه ي بوميان، در هر طرح و برنامه اي لحاظ گردد و سعي شود كه اجراي طرح ها و برنامه ها، نه براي مردم بومي، بلكه با مردم و توسط خود مردم صورت گيرد). و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

عکس هایی از منطقه ي کوهستانی میان «خانه بند» و قلـّه ي «مولوم» (سري 1)

عكس هايي را كه در اين پست مشاهده مي فرماييد، بخش كوچكي از حاصل زحمات دو تن از اعضاي گروه سبز ماسال، آقايان بهرام احمدي و پژمان بختياري مركيه است كه در مولوم پيمايي اخير گروه فراهم آمده است.

 لطفاً براي ديدن عكس هاي بيشتر، روي عبارت "ادامه ي مطلب" كليك كنيد. 

ادامه نوشته

نامه ی گروه سبز به مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع و گردشگری استان گیلان

بسمه تعالي

جناب آقاي مهندس عزيزي، مدير كل محترم ميراث فرهنگي، صنايع و گردشگري

 با سلام و احترام

چنان كه مستحضريد سرزمين تالش يكي از ديرينه ترين مناطق ايران پهناور است كه ساكنان آن - يعني قوم تالش - فرهنگ و تمدّن خود را در بستر و گهواره ي آن پرورده اند. پژوهش ها و كاوش هاي معدودي كه تا كنون توسط برخي از متخصّصين داخلي و خارجي در اين ديار صورت گرفته، كاملا ً بيانگر درخشش، ارزشمند بودن و گنجينگي فرهنگ و تمدن اين سرزمين باستاني است.

      گروه سبز ماسال همواره در طول بيش از بيست سال فعـّاليـّت در عرصه هاي فرهنگي، گردشگري و زيست محيطي، بارها در مورد ويژگي هاي منحصر به فرد حوزه ي كاسپين (جواهر اروپا و آسيا)، همچون شكنندگي اكوسيستم، جريان شديد آب هاي سطحي و ... اطـّلاع رساني كرده و هشدار داده است، بر ضرورت اجراي برنامه هاي توسعه ي پايدار و آموزش بخش هاي دولتي و خصوصي در اين راستا تأكيد ورزيده و مجدّانه خواستار حضور پررنگ سازمان ميراث و نظارت و پايش در طرّاحي و اجراي برنامه هاي شهرستان ها، همانند برنامه هاي منابع طبيعي، راهسازي، بهره برداري از معادن و ذخيره گاه هاي با ارزش كه غالباً موجب تخريب و نابودي آثار باستاني مي شوند، بوده است.

      متأسفانه به دليل ضعف مديريتي پايگاه ميراث، نبود كادر علمي ورزيده و عدم توجّه پايگاه حفاظتي شهرستان ماسال، ظرف ماه هاي گذشته، از يك سو گورستاني قديمي در ييلاق «اولسه بلنگا» توسط شخصي كه مجوّز ساخت و ساز در آن سايت را اخذ كرده، با بولدوزر تسطيح شد! (بي گمان اين اقدام، آغازي است براي تغيير گسترده و شديد بافت طبيعي آب و خاك در منطقه ي نمونه ي گردشگري اولسه بلنگا) و از سوي ديگر، عمليات جاده كشي ازمسير ييلاق «بيلگا دول»تا جنگل ها و مراتع بالابند شروع شده كه مي تواند تهديد بسيار بزرگي براي سايت هاي باستاني منطقه، از جمله سايت بيلگا دول باشد (ناگفته نماند كه سايت ييلاق مذكور از سايت هاي كددار بوده و در سال 1387 به ثبت ملي رسيده و در آن آثار مهمي از دوره ي اسلامي نيز يافت شده است.)

      جناب آقاي مدير كل، با وجود فراواني آثار باستاني ثبت شده و نشده در ماسال و حضور فعـّالان و داوطلبان غيردولتي در اين شهرستان، متأسفانه تا كنون هيچ نوع عمليات پژوهشي، گمانه زني و كاوش از سوي ميراث در اين منطقه به اجرا درنيامده و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

نامه ی گروه سبز به مدیر جهاد کشاورزی استان گیلان

به نام هستي بخش

جناب آقاي مهندس روحي، مديريت محترم جهاد كشاورزي استان گيلان

با سلام و احترام

چنان كه مستحضريد استان گيلان به عنوان يكي از ذخيره گاه هاي مهم زيست كره ي جهان در حوزه ي كم نظير كاسپين، از ارزش هاي زيستي بسيار، تنوّع گياهي - جانوري (فون و فلور) و اقليم و اكوسيستم گران سنگي برخوردار است. اين حوزه ي باستاني و باارزش، با وجود داشته هاي اكولوژيكي فراوان، به دليل حركت آب هاي سطحي و پهنه بندي و زيرپهنه بندي زمين، دچار شكنندگي بسيار بالايي است. مضافاً اين كه به جهت عدم توجـّه برخي از مديران و برنامه ريزان بخش هاي دولتي و خصوصي در خصوص طرّاحي و اجراي برنامه هاي پايدار، نداشتن طرح جامع مهندسي شمال و گيلان، بي اطّلاعي و كم دانشي نسبت به ذخاير بي بديل شمال و گيلان و نبود مديريت جامع و هماهنگ، هر از چند گاهي شاهد رويدادهاي فاجعه بار در مناطق مختلف اين استان (:رودخانه ها، تالاب ها، دريا، جلگه، جنگل ها و مراتع) هستيم. با اين روند منفي در حفظ آب، خاك، اقليم، اكوسيستم و ذخاير طبيعي و تنوّع زيستي و گردشگري، فرصت زندگي سالم براي گيلانيان و موجودات اين ديار، از دست رفته و دايره ي برخورداري از منابع گوناگون روز به روز تنگ و تنگ تر مي گردد.

      گروه سبز ماسال با بيست و دو سال فعـّاليـّت زيست محيطي - منابع طبيعي و فرهنگي در شهرستان ماسال و منطقه، بارها در برخورد با اجراي برنامه ها و طرح ها و پروژه هاي غير كارشناسانه، ناشيانه، فرصت طلبانه، غيرعلمي و غيرپژوهشي و تهي از دانش و تجربه ي بومي، به موقع واكنش منطقي و جدّي نشان داده است؛ برنامه هايي چون: بهره برداري از جنگل ها، برداشت و بهره برداري از رودخانه ها، مديريت مراتع و ذخاير مهم گردشگري - طبيعي - باستاني، ساماندهي دام و ... . اكنون نيز در اين شهرستان كه بنا به گفته ي كارشناسان يكي از بكرترين مناطق برخوردار از داشته هاي طبيعي و تنوّع زيستي است، فاجعه اي ديگر رخ نموده است: نابودي اسب هاي كاسپين!

      توضيح اين كه اسب هاي اصيل كاسپين، به عنوان يكي از نژادهاي منحصر به فرد اسب در جهان كه هزاران سال است به صورت گله هاي بزرگ وحشي و نيمه وحشي (ايلخي) در سراسر سرزمين تالش، از جلگه گرفته تا مراتع بالابند مي زيند، امروز در نتيجه ي بي تدبيري ها، كم كاري ها و ناشي گري هاي كارشناسان بي اطّلاع از چرخه ي طبيعي،در پرتگاه مرگ و انقراض واقع شده اند. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

گزارش نخستین گلگشت تابستان 91 گروه سبز ماسال («مولوم» نوردی)

فرشید مرتضوی

حوالی ساعت 5 بامداد روز آدینه، نهمین روز تیر ماه هزار و سیصد و نود و یک شمسی، با صدای زنگ ساعت شماته دار قدیمی و یادگار دوران مدرسه بیدار شدم. هوا گرگ و میش بود و باران تندی شروع به باریدن کرده بود. محل قرارمان زیر تک درخت آزاد (سقه دار) میدان شهر بود. کم کم بچـّه های گروه سبز از راه رسیدند. پس از گپ و گفتی مختصر و البته اندکی انتظار برای تعدادی از دوستان در خواب مانده، با دقایقی تأخیر به راه افتادیم.

      هرچه به بالادست نزدیک می شدیم خنکای هوا و لطافت باران بیشتر احساس می شد. حوالی 7 صبح بود که به مهمان پذیر «مسلم» در ییلاق «شنبه را» رسیدیم. سرمست از بوی نان محلی تالشی (سنگه نون) مهمان سفره ی پر برکت این خانواده نجیب شدیم. دقایقی ماندیم و با افراد بومی گفت و گو کردیم و پای درد دل چند تن از چابک سواران منطقه که برای مسابقه اسب دوانی محلی گرد آمده بودند، نشستیم. از ستمی که قرق بانان اجیرشده از طرف اداره منابع طبیعی در هفته های گذشته بر اسب های نژاده ی تالشی (اسب هایکاسپین) رواداشته بودند، سخن رفت و سخت اندوهناک شدیم.

      از مهمان پذیر مسلم و افرادی که آن جا بودند، جدا شدیم. به راه خود ادامه دادیم. «خانه بند» چشم به راهمان بود. بارندگی مداوم چند روز گذشته، راه را لغزنده و حتی در بعضی از قسمت ها غیر قابل عبور ساخته بود. در «خاکه مندَن» ماشین ما به سختی از گردنه عبور گذشت؛ تا حدی که بین راه همه بچـّه ها به ناچار پیاده شدند تا ماشین بتواند راحت تر از گردنه بالا برود. متأسفانه ماشین دوم به دلیل لغزندگی قادر به بالا آمدن از این گذرگاه سخت نشد و ما از همراهی سه تن از دوستان محروم شدیم. پس از مدتی انتظار و چشم به راهی در «خانه بند»، کوله هایمان را برداشته و با پوشیدن لباس های گرم و حتی گذاشتن کلاه، مهیـّای صعود به قلـّه ی سرافراز و فرحزاد «مولوم» (ماسالی مولومه بند/ شاه معلـّم ماسال) شدیم.

      هوا در همان ابتدای کار، گزنده و سوز دار بود؛ اما این، خللی در اراده مان برای رفتن به قله وارد نمی کرد. ناگفته نماند که تعدادی از مسافران و حتی چوپانان منطقه، ما را از رفتن به قله در آن شرایط آب وهوایی، منع کردند؛ ولی حقیقتاً وقتی پای «مولوم»، دومین قلّه ی مرتفع استان گیلان و نماد شکوه و عظمت سرزمین مادری به میان می آید، بچه های گروه سبز چندان گوش شنوایی ندارند! در سر که سودای بالا رفتن باشد، پاها هرچقدر کم توان باشند، پر پرواز می شوند و می روند تا به آن جا که باورش هم سخت است.

       از سینه کش اوّلین قلـّه بالا رفتیم تا به خط الرأس کوه برسیم. انبوهی علف ها (بنده واش) و انواع گل های خودرو و زیبا، بچـّه های گروه را سخت مجذوب و شیفته ی خود ساخته بود. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

بیانیه ی گروه سبز در رابطه با عملیات گسترده ی جاده سازی های غیر اصولی

استان گیلان از معدود بازمانده های ذخایر اکولوژیکی، طبیعی و تنوّع ژنی کشور است که هم میدان ارزشمندی برای پژوهشگران درسطح منطقه ای، ملی و بین المللی است و هم تنها پناهگاه طبیعی مردم سراسر کشورما ن. گیلان با وجود همه ی داشته ها و ثروت های پایان ناپذیر، به خاطر جریان شدید آب های سطحی، دچار شکنندگی بسیار بالایی است. حسّاسیّت اکوسیستم گیلان، آب و خاک و شکنندگی زنجیره های اکولوژیکی آن به اندازه ای بالاست که اگر مدیران و مجریان بخش های دولتی و خصوصی در برنامه ریزی و اجرای طرح ها، ارزیابی دقیق زیست محیطی، آب شناسی، خاک شناسی، هیدرولوژی آب، دیرینه شناسی، پهنه بندی و زیرپهنه بندی و نظایر آن را در نظر نگیرند و انجام ندهند (چنان که متأسفانه غالباً این گونه است)، دیری نمی پاید که این استان با بحران زیست محیطی و زیست انسانی رو به رو خواهد شد و البته نشانه های آن از هم اکنون پیداشده است!

     همه ی تلاش، کوشش و هشدارهای بیست و دو ساله ی گروه سبز ماسال و متخـّصصان، پژوهشگران و علاقمندان به حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی در استان گیلان، حامل این پیام بود که «توسعه ی هر منطقه باید بر اساس منابع پایدار آن و سازگار با اکولوژیک زیست بومش طرح گردد و بر اساس الگوهای تعریف شده ی توسعه ی پایدار و توسعه ی استراتژیک باشد».

      اگر در شهرستان سرسبز ی چون ماسال که سرشار از ذخایر و منابع طبیعی و اکولوژیکی است، این معیارها و ضوابط هوشمندانه و خردمندانه طرّاحی و اجرا می شد، در شهرک صنعتی ماسال، بام سبز ماسال، رودخانه های ماسال و شاندرمن، جنگل ها و مراتع این شهرستان و ذخیره گاه های طبیعی آن به دلیل عملکرد پر اشتباه بخش های دولتی و خصوصی، اعتبارات کلان دولتی به جای سرمایه گذاری درست در خصوص اشتغال پایدار و ...، بیهوده به بیراهه ی اتلاف کشیده نمی شد و  نابودی داشته های منطقه را در پی نداشت.

      شوربختانه عملیات گسترده ی جاده سازی در جنگل ها، مراتع و ییلاقات ماسال -حتی در بالا بند های حدود سه هزار متری- به دنبال سکوت معنادار منابع طبیعی و محیط زیست، بدون رعایت هیچ گونه ضابطه ای در حال انجام است و از هر سو خاک بکرترین مناطق مراتع ماسال در حال رانش و فرسایش است. ارگان های یادشده (منابع طبیعی ومحیط زیست) که در برخورد با بهره برداری بومیان بسیار فعـّالند و معمولاً در این رابطه دست به خبرسازی های گسترده ای می زنند، در برابر جاده سازی های ناصواب و تخریب های گسترده ای که بدان ها اشاره شد، سکوت می کنند! و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

دفاع "ابتکار" از احداث دریاچه ی مصنوعی چیتگر

ایرن:رییس کمیته ی محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به نقش «دریاچه مصنوعی چیتگر» در تلطیف هوای پایتخت،‌ تاکید کرد: شهرداری تهران باید در روند عملیات اجرایی این پروژه به ملاحظات و ضوابط زیست محیطی مربوطه پایبند باشد.

     به گزارش خبرگزاری محیط زیست ایران،معصومه ابتکار در گفت‌وگو با خبرنگار«محیط زیست» ایسنا عنوان کرد: دریاچه چیتگر علاوه بر اینکه یک امکان تفریحی تازه برای شهروندان فراهم می‌کند، تاثیر زیست محیطی قابل توجهی به دنبال خواهد داشت.
     وی با اشاره به نقش ساخت این دریاچه مصنوعی بر امکان بهره‌برداری بهینه از منابع آبی محدوده این پروژه،‌ اظهار کرد: دریاچه چیتگر می‌تواند با توجه به اصل تبخیر آب،‌ نقش مهمی در تلطیف هوای منطقه 22 پایتخت داشته باشد که برای این منطقه نیز، ضروری است.
     رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به اهمیت رعایت ضوابط زیست محیطی در اجرای این پروژه و تاکید شورا بر انجام مطالعات لازم به صورت کامل در این خصوص، یادآور شد: بر همین اساس، شهرداری تهران که مطالعاتی را پیش از این انجام داده بود، همزمان با اجرای پروژه،‌ نسبت به تکمیل مطالعات زیست محیطی مربوطه اقدام کرده است.
    ابتکار در ادامه،‌ با اشاره به اینکه تکمیل این پروژه می‌تواند اتفاقات خوبی برای پایتخت رقم بزند، افزود: اصل اساسی این است که کلیه ملاحظات و ضوابط زیست محیطی در طول روند عملیات اجرایی ساخت دریاچه چیتگر،‌ رعایت شود.
     وی به بازدید چندی پیش خود از روند احداث دریاچه مصنوعی چیتگر اشاره کرد و ضمن ابراز رضایت از روند پیشرفت این پروژه، گفت: معاونت فنی عمرانی اهمیت زیست محیطی این پروژه را جدی گرفته و در حین عملیات اجرایی لحاظ کرده است.
     عملیات اجرایی ساخت دریاچه مصنوعی چیتگر واقع در شمال غرب پایتخت در منطقه 22 و در شمال پارک جنگلی چیتگر، به مساحت حدود 130 هکتار در حال پیش‌روی است.

منبع: وبلاگ انجمن علمی فصل تازه

ماموت کشف شده در سیبری

محققان می گویند ماموتی که در سیبری روسیه کشف شده احتمالا توسط انسان شکار شده است.

     جسد اين ماموت تقريبا دست نخورده ترين موردی است که تاکنون کشف شده است. علاوه بر اسکلت، بخش زيادی از گوشت صورتی رنگ و پوست و موی قهوه ای روشن اين حيوان در سرمای شديد مناطق يخبندان سيبری سالم مانده است.

     به گزارش وب سايت «ديسکاوری»، باقی مانده جسد اين ماموت که «يوکا» نامگذاری شده در حوالی سواحل اقيانوس آرام کشف شده است و به نظر می رسد که توسط انسان های ماقبل تاريخ که در اين منطقه ساکن بوده اند، شکار شده است.

     دانيل فيشر، مسئول موزه جانور شناسی دانشگاه ميشيگان که تحقيقات روی جسد اين ماموت را انجام داده است می گويد: «اين تقريبا يک جسد کامل است که اندام و بافت های گوشتی و درونی حيوان تقريبا سالم مانده و نشان می دهد که مرگ آن با نوعی از دخالت انسان ارتباط داشته است.»

     يک شکارچی فرانسوی به نام «برنارد بويگه» که عضو يک نهاد علمی است که در مورد ماموت ها تحقيق می کند جسد اين حيوان را کشف کرده و از انتقال آن به بازار معاملات خصوصی جلوگيری کرده است.

     هر چند آزمايش های مربوط به تشخيص عمر اين جسد هنوز ادامه دارد ولی پژوهشگران می گويند که عمر اين ماموت حداقل به ده هزار سال قبل بازمی گردد. حدس زده می شود که عمر اين حيوان به هنگام مرگ دو سال و نيم بوده است.

      دانيل فيشر، مسئول موزه جانور شناسی ميشيگان می گويد: «از روی زخم ها و خراش های عميق در ناحيه دم اين ماموت می توان حدس زد که حيوانات شکارچی بزرگی مثل يک گروه شير در تعقيب وی بوده اند. اين ماموت به هنگام دويدن به زمين افتاده و استخوان پايینی يکی از پاهای وی می شکند.
      ظاهرا در اين مرحله يک گروه انسانی وارد معرکه شده و پس از کشتن ماموت بخش هايی از بدن وی را برای خوراک با خود برده و باقيمانده آن را در نقطه ای مخفی می کنند. قسمت های باقی مانده جسد اين ماموت برای هميشه پنهان می ماند.» و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

چگونه می توان نوروز سبز و پیام آور گل و بهار و شادی را دوست نداشت؟!

به كوشش ليثي حبيبي

      جشن های نوروز در استان های مختلف تركیه به درگیری انجامید.

ایرنا: رسانه های خبری تركیه از درگیری نیروهای امنیتی و پلیس این كشور و شركت كنندگان در مراسم جشن های نوروزی در استان های مختلف تركیه خبر دادند.

     به گزارش روز سه شنبه ایرنا ، این رسانه های خبری نوشتند: نیروهای امنیتی و پلیس تركیه در پی اعلام ممنوعیت برگزاری مراسم جشن نوروز در شهرهای مختلف تركیه ، در استان های مرسین، بتمن، شیرناك، وان و حكاری با شركت كنندگان در این مراسم به درگیری و متفرق كردن آنان پرداختند.

     به نوشته این رسانه های خبری، "احمد ترك" نماینده مستقل مجلس ملی تركیه، امروز در استان جنوب شرقی بتمن و در شهر پانچ به علت پرداخت گاز اشك آور از سوی پلیس این استان به دلیل مشكلات تنفسی به بیمارستان منتقل شد.

     حزب صلح و دمكراسی كه 29 نماینده در مجلس ملی تركیه دارد، خواستار برگزاری مراسم جشن های نوروز در این كشور شده بود كه با مخالفات مقامات وزارت كشور روبه رو شد.

     پلیس شهرهای استانبول و دیاربكر نیز روز یكشنبه گذشته به هنگام برگزاری مراسم جشن های نوروز، برای متفرق كردن شركت كنندگان در این مراسم از گاز اشك آور و ماشین های ضد شورش استفاده كرد.

آلودگی های صنایع پتروشیمی

چکیده

     صنایع نفت و گاز خصوصاً صنایع پتروشیمی ذاتاً جزو صنایع آلوده کننده ی محیط زیست هستند و انواع آلاینده ها را که بعضاً بسیار خطر ناک هستند را وارد (هوا ،آب، خاک) می کنند.

     در جهت بررسی این موضوع، آلاینده های هر بخش بررسی شده و سپس اقدامات انجام شده در راستای کاهش این آلودگیهاو نواقص موجود را مورد بررسی قرار داده ایم.

مقدّمه

     واژه پتروشیمی از دو کلمه پترول (به معنای نفت) و شیمی ترکیب یافته و معنای تحت اللفظی آن مواد شیمیایی حاصل از نفت می باشد در فرایند تولید صنایع پتروشیمی، تبدیل هیدروکر بنهای نفت خام و یا گاز طبیعی به فرآورده های مختلف و متعدد شیمیایی صورت می گیرد.

     فراورده های این صنعت در سه طبقه اصلی تقسیم بندی مس شوند:

- کودهای شیمیایی (اوره ، نیترات ، آمونیوم ، دی فسفات آمونیوم و غیره)

- فراورده های پلیمری (پلاستیکها ، لاستیکها و الیاف مصنوعی و غیره)

- مواد شیمیایی (اسیدها ، حلال ها و غیره)

     در ایران بالغ بر 36 مجتمع پتروشیمی در حال بهره برداری و یا در حال احداث می باشد د رصنایع پتروشیمی و پالایشگاهی ، بر اساس نوع مواد مصرفی و تولیدی و همچنین مرحله ی فرایندها ، نوع و میزان آلایندگی های این صنایع متفاوت است. بدین معنی که  در فرایندهای مختلف امکان آلودگی در سه مرحله ی:

1- جمع آوری مواد اولیه

2- تولید و تبدیل مواد واسطه  و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

گوناگون از جهان دانش و اطـّلاعات(1)

به کوشش لیثی حبیبی

1- 200 لیتر آب برای تولید یک لیوان قهوه
      دویچه وله : هر انسان در دنیا به طور متوسط سالانه حدود ۱۳۸۵ متر مکعب (۱۳۸۵۰۰۰ لیتر) آب مصرف می‌کند. این نتیجه‌ی تحقیقی جدید است که توسط دانشمندان هلندی از دانشگاه Twente در رابطه با مصرف جهانی آب انجام شده است.

      اما مصرف کشورهای مختلف بسیار متفاوت است. به این ترتیب که مصرف آب هر شهروند آمریکایی سالانه به طور متوسط ۲۸۴۲ متر مکعب است، مصرف آب هر شهروند هندی تنها ۱۰۸۹ متر مکعب و یک شهروند آلمانی به طور متوسط ۱۴۲۶ متر مکعب آب در سال مصرف می‌کند.

1.1- "ردپای آبی" نمایانگر میزان مصرف آب

      نتایج تحقیق یادشده در نشریه‌ی علمی „Proceedings“ که متعلق به آکادمی علوم آمریکا است، منتشر شد. مدت زمانی که این محققان تحقیق خود را انجام دادند برمی‌گردد به سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۵ میلادی. داشمندان برای نشان دادن میزان مصرف آب در کشورهای مختلف از کلمه‌ی "رد پای آبی" استفاده می‌کنند؛ ردپایی که هر انسان با تولید کالاهای صنعتی و محصولات کشاورزی و همچنین مصرف شخصی از خود به جای می‌گذارد.

      این تحقیق علاوه بر این نشان داد که میزان مصرف آب در سرتاسر دنیا سالانه ۹۰۸۷ میلیارد متر مکعب بوده است. از زمان تحقیق تا کنون به دلیل افزایش جمعیت جهانی، این میزان بالا رفته است. به گفته‌ی دانشمندان، بزرگترین سهم مصرف آب را تولیدات کشاورزی دارد؛ به طوری که آن ۹۲ درصد ردپایی جهانی آب را از آن خود می‌کند. سهم تولیدات صنعتی از مصرف جهانی آب دنیا حدود ۴/۴ درصد و مصرف خانگی ۶/ ۳ درصد است.

1.2- بالاترین مصرف متعلق به آمریکا، چین و هند

      مصرف آب کشور چین سالانه ۱۲۰۷ میلیارد متر مکعب، هند ۱۱۸۲ میلیارد متر مکعب و آمریکا ۱۰۵۳ میلیارد متر مکعب است. علاوه براین کشور چین بالاترین میزان فاضلاب را در کل دنیا دارد. و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

پيکره ي زخمي «خزر» اين بار بستر بلندترين برج جهان

مجيد فکري

"لاس وگاس" ترکمنستاني را که يادتان هست؟ همان جزيره يا مجمع الجزايري که قرار است در درياي خزر به شکل نشان ملي ترکمنستان احداث شود و مجموعه اي تفريحي – اقامتي باشد. از همان زمان اعلام مسئولان اين کشور مبني بر احداث چنين جزيره اي کارشناسان محيط زيست داخلي و بين المللي نسبت به تبعات احداث آن هشدار دادند اما کو گوش شنوا! مسئولان مرتبط داخلي و امور خارجه نيز با رسانه اي شدن قضيه تازه از ماجرا مطلع شدند و ...

اوّل ترکمنستان، بعد ...

     به گزارش روزنامه هاي ترکمنستان در پي تصميم مقامات کشور ترکمنستان احداث مجموعه گردشگري به نام "لاس وگاس درياي کاسپين" توسط شرکت هلندي «وان اورد» آغاز شده است که "يوهانس هفکنشيد" يکي از مديران آن، اعلام کرده بود «شرکت متبوع اش طرح احداث يک جزيره مصنوعي در سواحل درياي مازندران را که محل استقرار اقامتگاه هاي گردشگري موسوم به «آواز» است، به مقامات ترکمنستان ارائه کرده است.»اين جزيره به نحوي طراحي شده که نشان ملي کشور ترکمنستان به صورت برجسته بر آن ترسيم شود. در عين حال فضا و امکانات براي احداث ساختمان هاي مورد نياز در آينده نيز در نظر گرفته شده است.اين يکي از پيشنهادهاي اغوا کننده شرکت هلندي بود که يدطولايي در ساخت جزاير مصنوعي دارد. او در گفت وگو با يکي از روزنامه ها با اشاره به تخصص و پيشينه کشور هلند در احداث جزيره هاي مصنوعي يادآور شده است که هم زمان با افزايش جمعيت جهان بسياري از کشورها به فضا و زمين بيشتر براي تامين نيازهايي ازجمله مسکن، تجارت، توليد و نيز تفريح و شادي نيازمند هستند.

      همچنين احداث پارک هاي آبي، باشگاه هاي ورزشي و قايق سواري، رستوران ها، مکان هايي براي چادر زدن، پارک هاي تفريحي و مراکز خريد و احداث يک رودخانه مصنوعي نيز که به طول ۷ کيلومتر از ميان اين منطقه گذر مي کند، از ديگر بخش هاي اين برنامه گسترده گردشگري است.

      منبع تامين مالي اين طرح بزرگ از درآمد هنگفت گاز در کشور ترکمنستان است که چهارمين ذخاير گاز جهان را داراست. با توجه به اين منابع عظيم گاز، ترکمنستان کشور پردرآمد و ثروتمندي محسوب مي شود. لاس وگاس ترکمنستان در حالي به تازگي رسانه اي شده که طراحي و برنامه ريزي آن از سال 2006 آغاز و پيش نويس قرارداد شرکت هلندي تهيه شده است. و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

مجید چگونه مسرور شد؟

بهرام احمدی

 ۶۶سال پیش، کودکی در ییلاق «اولسه بلنگا» ماسال چشم به جهان گشود. نام او مجید بود. خود می گفت: در جایی به دنیا آمدم که بوی «عسله واش»(علف عسلی) همه جا پراکنده بود و گل های شیپوری صدای بیدارباش می نواختند!

    مجید که بعدها نام فرامرز بر خود نهاد، پسرکی باهوش و باذوق بود و در بازی های محلّی همچون: لپه مزا، کلامزا، مورغونه جنگ، دومه دومه و... همیشه سرآمد بچـّه ها بود. مجید به مدرسه رفت و پایه های ابتدایی و راهنمایی را در شهر ماسال و در مدارسی که زنده یاد انامقلی ماسالی در آن زمان بنا نهاده بود، با موفقیت تمام گذراند؛ به طوری که در انشا، نقّاشی، خوشنویسی و حتـّی شعر، زبانزد معلّمان و مدیران مدارس بود. «مجید گاوکار» در دبیرستان های رشت نیز باهوش بود و پرجاذبه.

    او به دلیل باورهای مذهبی ریشه مند، حتـّی در حوزه ي علمیه و در محضر آیت الله العظمی مرعشی نجفی طلبگی کرد و مجوّز دریافت وجوهات شرعی را نیز از آن مرجع عالیقدر دریافت کرد. مجید که در طول تحصیلات عالیه نام خود را به فرامرز مسرور ماسالی تغییر داده بود، هنر خوشنویسی و مدرک  هنر و معارف اسلامی را در اوان جواني دریافت کرد و به دلیل علاقه به شغل شريف معلّمی، ادامه ي تحصیل در رشته های مهمـّی چون حقوق را کنار گذاشت و در یکی از روستاهای آذربایجان شرقی به معلّمی پرداخت. در آن جا بود که با استاد شهریار آشنا شد و در پردازش منظومه ي «خندیله پشت» که آن را پیشتر سروده بود، از منظومه «حیدربابا» ی استاد الهام گرفت.

    منظومه ي خندیله پشت، روایتی فولکلوریک از فرهنگ، آیین و جاذبه های طبیعی ماسال و در بر دارنده ي درد دل های استاد مسرور با نیایشگاه (آتشکده) باستانی تالشان در قلّه ي حدود1800 متری ییلاق خندیله پشت است. استاد مسرور در طول اين منظومه ي ماندگار، در دل تمام زیبایی ها وخوشی های مسیر ییلاق، از پایین تا بالای قله نیایشگاه خندیله پشت سير می کند و در آن جا آرامش و قرار ابدی می طلبد. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

آتشکده ی باستانی "خندیله پشت"، الهام بخش جنبش معاصر تالشان

(به بهانه ی دیدار هنرمندان تالش با پدر سبز تالشان، استاد فرامرزمسرور ماسالی)

بهرام احمدی 

ایرانیان همیشه زایش دوباره را به جشن می نشینند و گردش روزگار را هنگام زایش نوی طبیعت، به سور و شادی می پردازند. نوبهار و یلدا از این جنسند.

     جمعی از برگزیدگان و هنرمندان سراسر تالش، غروب ششم دی ماه سال نود، به منظور نکوداشت احیاءگر هویت قوم باستانی و سبز تالش و پیر اهل هنر این دیار، استاد فرامرز مسرور ماسالی، مشتاقانه در خانه ی استاد دورشان حلقه زدند و تن رنجورشان را در آغوش گرفتند. آری، فرزندان نیک تالش زمین همراه با جشن زایش دوباره ی خورشید، از الهام بخش جنبش شعر و شور و حماسه ی تالشان، تجلیل به عمل آوردند؛ همویی که با اهدای الهام اهورایی آتشکده ی باستانی خندیله پشت ماسال، یعنی "منظومه ی خندیله پشت" به جامعه ی تشنه ی تالش، نقشی ماندگار از خود به یادگار گذاشته است.

    اين نكوداشت در حالی به عمل آمد که از يك سو استاد به خاطر  بیماری سخت و طاقت فرسا به شدّت در رنجند و از سوي ديگر نیم قرن زحمت و تلاش بي دريغشان در سراسر تالش، گیلان، ایران و حتی خارج از کشور به بار نشسته است.

     در اين مراسم خودجوش، استاد مسرور از جمع حاضر و همه ي تالشان و غیرتالشانی که ظرف چند ماه اخیر به دیدارشان آمده بودند، سپاسگزاری کردند. پس از آن استاد اردشیر عابدی، نخستین معلّم مسرور ماسالي،به بيان خاطرات شيريني از دوره ي معلم - شاگردی خود و ايشان پرداختند. در ادامه، شاعران گرانقدري كه از سراسر تالش آمده بودند، استاد مسرور را با اشعار و متن هاي زیبای خود تمجید کردند. آقایان مسعود شهبازلی، اشكبوس اسرارپوش، استاد خادمی ارده و نقي مهرپویا از جمله دیدارکنندگانی بودند که اشعار زيبا و پرمغزي قرائت كردند و جمع حاضر را بسیار متأثّر ساختند. و ... ادامه ی مطلب ... 

ادامه نوشته

خبرهاي زيست محيطي 2

به کوشش لیثی حبیبی

۱- تازه ترین گزارش از سر نوشت محیط بان دنا

دفتر سخنگوی قوه قضائیه از تایید حکم قصاص اسد تقی‌زاده، محیط‌بان اداره کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، از سوی دیوان عالی کشور خبر داد و اعلام کرد: «این حکم در حال طی کردن مراحل اداری است.»

    به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، غلامحسین محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه و دادستان کل کشور، گفت که «پرونده محیط‌بان تقی‌زاده بررسی شده و دیوان عالی کشور حکم قصاص (اعدام) وی را تایید کرده‌ است.»

    در همین حال این خبرگزاری از قول «یک منبع آگاه که خواست نامش فاش نشود» نوشت که هم‌اینک «تنها راه عدم اجرای حکم اعدام، رضایت اولیای دم است.»

    اسد تقی‌زاده، مردادماه ۱۳۸۶ در منطقه حفاظت شده دنا و در پی درگیری با پنج شکارچی غیرمجاز به سمت آن‌ها تیراندازی می‌کند که در نتیجه این تبادل آتش، یک نفر از شکارچیان کشته می‌شود.

    در رسانه‌های مختلف در مورد غیر عمد بودن این قتل مطالب مختلفی بیان شده‌ است و اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست، نیز در این مورد گفته که «اسد تقی‌زاده در حال انجام وظیفه بوده و در بین آتش باری که اتفاق افتاده، مجبور به شلیک شده است.»

    وی تاکید کرد که «آقای تقی‌زاده قصد داشته به سمت پا و پایین بدن این شکارچی غیرمجاز شلیک کند و به همین دلیل این قتل، عمدی نبوده‌است.»

    اما «منبع آگاه» مورد اشاره در خبرگزاری ایرنا، در پاسخ به پرسشی در این مورد گفت: «آنچه در رسانه‌ها منعکس شده‌است، صحت ندارد چرا که بر اساس اسناد و شواهد موجود در پرونده، شکارچیان دستان خود را به نشانه تسلیم در برابر این محیط‌بان بالا گرفته بودند اما محیط‌بان تقی‌زاده بدون رعایت دو مرحله ایست و تیر هوایی، اقدام به شلیک گلوله به سمت شکارچیان کرده بود.»

   این در حالی است که گزارش‌های دیگری حاکی است آقای تقی‌زاده پس از آن‌که متوجه می‌شود مقتول تیر خورده، او را به دوش کشیده، از ارتفاع پایین می‌آورد و از طریق بی‌سیم درخواست هلیکوپتر می‌کند، اما به دلیل دیر رسیدن امداد، این شکارچی جان می‌دهد. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

سر نوشت غمناک یک محیط بان

محمد ضرغامی

خانواده شکارچی کشته شده در ارتفاعات دنا هنوز جواب قاطعی به خانواده متهم این پرونده نداده‌اند. اما امید‌ها برای نجات جان اسعد تقی‌زاده، محیط‌بان اداره کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، که متهم به قتل این شکارچی جوان است، با وجود تأیید حکم اولیه اعدام با طناب دار، از سوی دیوانعالی کشور کاهش پیدا نکرده است.

    به گفته اسماعیل تقی‌زاده، برادر متهم این پرونده، تلاش‌هایی که از چند ماه پیش آغاز شده، همچنان ادامه دارد.

    اسماعیل تقی‌زاده می‌گوید: سازمان قطعاً به دنبال رضایت هست و خوب هم انصافا پیگیری کرده است. خود سازمان محیط زیست قبول کرده که هر چقدر که آن‌ها اعلام بکنند، تا حدی که قابل قبول باشد، دیه خانواده مقتول را بپردازند. مشکلی از این جهت نخواهد بود. فقط مسئله رضایت آن خانواده است که به لحاظ روانی راضی به رضایت و گذشت باشند، که فعلاً روی این بخش دارند کار می‌کنند.

   علی سمیعی، سرپرست دفتر حقوقی سازمان حفاظت از محیط زیست که چهار ماه پیش با خانواده این شکارچی دیدار داشت، به وضع به گفته او «ناراحت کننده» مقتول اشاره کرد و گفته بود این شرایط برای هیچ خانواده‌ای قابل تحمل نیست. اما با مناعت طبعی که در آن‌ها وجود دارد، زمینه بخشش محیط‌بان فراهم می‌شود.

   درگیری میان اسعد تقی‌زاده، محیط‌بان منطقه حفاظت شده دنا و شکارچی جوان به مردادماه چهارسال پیش باز می‌گردد.

    زمانی که این شکارچی همراه با چهار نفر دیگر، یک کل وحشی را در ارتفاعات دنا شکار کرده بودند و در نتیجه با مقاومت آقای تقی‌زاده روبه‌رو شدند، اما در حین تعقیب و گریز میان آن‌ها درگیری پیش آمد و اسعد تقی‌زاده بنا بر آموزش‌هایی که دیده بود و به عنوان ضابط قضایی، به شلیک شکارچیان پاسخ داد و در نتیجه این شلیک، شکارچی جوان کشته شد. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

گزارش همایش پاکسازی و درختکاری ییلاق خریدول شهرستان ماسال

بهرام احمدي

در پیوند با برنامه های اجرایی بیست ساله ي گروه سبز ماسال و به دنبال پیشنهاد جمعیّت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گیلان، مبنی بر اجرای مشترک همایش پاکسازی و درختکاری در ییلاق «خریدول» ماسال و نيز  پس از دریافت اعلام همکاری دبیر جامعه ي جرّاحان استان گیلان، جناب آقای دکتر کوهساری که خود از ماسالی های فعّال در زمينه ي حفاظت از محیط زیست گیلان و منطقه هستند و از بومیان اصلی ییلاق «خریدول»، گروه سبز بر آن شد تا در تاريخ 25 شهریور 90 ، شرایط لازم را براي به اجرا در آمدن همايش و رفع نيازهاي موجود، فراهم آورد.

     خانم پارسی، از اعضای هیئت مدیره ي جمعیّت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گیلان که ايشان نيز اهل ماسال و از بانوان فعّال درعرصه ي محیط زیست و منابع طبیعی کشور می باشند، هماهنگی های قانونی استانی و شهرستانی را انجام دادند. 

     اداره ي منابع طبیعی ماسال هم ضمن استقبال از این همایش، یک صد و بیست اصله نهال بلوط (مازو) جهت انجام نهال کاری در همایش، تدارك ديد.

    صبح روز بیست و پنجم، درحالی فرارسید که گروه سبز ماسال، بنرها و پرده هایی را به همین مناسبت درسطح شهر و در مسير جاده ي ییلاقی نصب كرده بود. پگاه روز همایش، هیئت مدیره ي گروه، در مرکز شهر در زیر درخت آزاد (سق) به پیشباز طرفداران محیط زیست استان گیلان که آمیزه ای از جمعیّت زنان مبارز و گروه های کوهنوردی تیلار و مریان بودند، رفت... .

     پس از لحظاتي، افراد و گروه هاي دوستدار محيط زيست و طبيعت، به طرف ييلاقات ماسال حركت كردند. مینی بوس گروه های طرفدار محیط زیست، چند بار در «سرکوم» و «آریدول» كنار جاده ايستاد تا زباله ها و پسماندهای رها شده در این مناطق زيباي گردشگری و مسافر خیز جمع و پاك شود.  

     اعضای گروه سبز که همگی ملبس به پوشش ویژه ی گروه بودند، در ییلاق خریدول پایین (جیره خریدول) در محوطه ي هتل کوهسار، به دیگر گروه ها پیوستند. در آن فضا، سازماندهی گروه ها آغاز شد؛ درحالی که سلمان بلالی، از هنرمندان  سرنانواز  ماسال، فضا را با ملودی های گیلانی و تالشی شادتر و پر احساس تر ساخته بود. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

قاچاق گسترده ي خاك ایران به امارات

خاکم به سر، ز غصه به سر خاک اگر کنم             خاک وطن که رفت چه خاکی به سر کنم ؟ (عشقی)

به کوشش لیثی حبیبی

آینده، علی رضا اكبری: اخیرا دولت امارات متحده عربی و برخی كشورهای جنوب خلیج فارس و دریای عمان اعلام كرده اند قصد دارند سیاست های تولیدات كشاورزی خود را تغییر دهند و به جای اینكه صرفا وارد كننده مواد غذایی باشند، بیشتر نیازهای كشاورزی خود را در داخل كشور خود تامین كنند.
     این خبر هر چند در ظاهر نباید چندان تهدیدی برای تولیدات كشاورزی ما به نظر برسد، اما سوالی كه به ذهن هر یك از فعالان این عرصه متبادر می شود، این است كه خودكفایی تولید در كشوری همچون ایران با بهره مندی از خاك غنی و آب فراوان هنوز به دست نیامده است ، چگونه می خواهد نصیب بادیه نشیان صحرای عربستان شود؟ پنهان كاری اماراتی‌ها در مورد چگونگی كسب این توانمندی، بار دیگر موجب تشدید گمانه زنی‌ درباره قاچاق خاك ایران به كشورهای جنوبی خلیج فارس شده است.
    حاشیه نشینان جنوب خلیج فارس پس از سالها چشم طمع دوختن به تغییر نام این پهنه عظیم آبی و دسیسه چینی برای تصاحب جزایر سه گانه و عدم توفیق در این موضوع، حالا از در تطمیع قاچاقچیان برای تصاحب خاك مرغوب جلگه های جنوب ایران برآمده اند و ظاهرا در سكوت برخی از مطلعان، در حال دست یافتن به اهداف كلان خویشند.

خوب ها را می برند!

در حالی كه كارشناسان محیط زیست معتقدند هر ساله به دلایل مختلف از جمله فرسایش، 2 میلیارد تن خاك در كشور از بین می رود، طی روزهای گذشته یكی از اعضای هیات علمی مركز تحقیقات جنگل ها و مراتع كشور درباره روند رو به افزایش قاچاق گسترده خاك حاصلخیز كشور هشدار داد .
     مهندس محمود درویش در این مورد گفت: ما چه این مساله را قبول كنیم چه قبول نكینم، قاچاق خاك حاصلخیز از كشور صورت می گیرد.

     وی در ادامه افزود: این مساله بسیار تامل برانگیز است و باید توجه مسوولان وزارت جهاد كشاورزی را به خود جلب كند. این كشورها كه اصولا فاقد خاك حاصلخیز هستند، چگونه می توانند در سطح گسترده به تولید انواع محصولات كشاورزی بپردازند؟ به خصوص در ابوظبی و امارات متحده عربی این مساله كاملا چشمگیر است و نمود دارد.
     درویش خاطر نشان كرد: كافی است وزارت جهاد كشاورزی از طریق وزارت خارجه هیئت هایی را به صورت رسمی یا غیر رسمی به این كشورها بفرستد و خاك مورد كشت در این كشورها را مورد بررسی قرار دهد تا منشا این خاكها مشخص شود. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

خبر های زیست محیطی 1

به كوشش ليثي حبيبي

1 - حكم شكارچي تنها "مرال" نر جنگل‌هاي شفت صادر شد

مدير محيط زيست شفت و فومن گفت: حكم قطعي شكارچي تنها "مرال" نر جنگل‌هاي شفت از طريق مراجع قضايي صادر شد.

      علي اصغر روشني در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) - منطقه خزر- با اشاره به شكار غيرمجاز يك راس مرال نر توسط شكارچيان سابقه دار در تير سال گذشته در منطقه حفاظت شده گشت رودخان و سياه‌مزگي، اظهار داشت: اين مرال تنها مرال نر جنگل‌هاي شفت بود و شكارچي آن به همراه همدستش توسط مامورين گارد حفاظت محيط زيست در حالي كه در حال پختن گوشت مرال شكار شده بودند در همان روز دستگير شدند.

      وي افزود: پس از طي مراحل قضايي حكم قطعي شكارچي متخلف به‌نام "م – س" كه به دليل شكار غير مجاز ده سال تحت پيگرد و تعقيب بود صادر شد و به تحمل يكسال حبس تعزيري و جريمه نقدي به مبلغ 12 ميليون ريال محكوم شد. متهم رديف دوم با نام "ع –ر" جهت معاونت در جرم به تحمل 91 روز حبس محكوم شد. 

     روشني يادآور شد: مرال يكي از سه گونه گوزن ايراني است كه به جهت جثه، بزرگترين گوزن ايران محسوب شده و به آن گاو كوهي نيز گفته مي‌شود.

2 - گوزن‌ها یک سرباز پلیس را کشتند

در یک حادثه کم‌نظیر، مرال‌های حفاظت‌شده جنگل فندقلو شهرستان نمین، یک سرباز نیروی انتظامی را کشتند.

     ایرنا به نقل از مقام‌های انتظامی نوشت: این سرباز 19 ساله در حالی که در منطقه گردشگری فندقلو نمین و در داخل فنس‌های حمایتی مرال‌ها مشغول گشت‌زنی بود، مورد هجوم این گوزن‌ها قرار گرفته و جان خود را از دست داد.

     این گزارش حاکیست، ماموران نیروی انتظامی در پی گزارش ماموران حفاظت محیط زیست، به همراه خانواده این سرباز جسد وی را در لابلای درختان جنگل فندقلو کشف کرده‌اند. و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

چرا برگ ها در پاییز، سرخ می شوند؟

(از جنگ با حشرات تا عقب نشینی محتاطانه)


لحظه اعتدال پاییزی، چند روز پیش فرا رسید و فصل پاییز در بسیاری از کشورهای جهان آغاز شد؛ فصلی که تولـّد رنگ های زرد و سرخ در آن برای مدّت ها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود.

      به گزارش خبرگزاری مهر، روز 23 سپتامبر 2011 طول روز و شب تقریباً به یک اندازه بود؛ زیرا اعتدال پايیزی رخ داده بود. اعتدال هر سال دوبار در پاییز و بهار رخ می دهد. اصولاً نقطه ي حقیقی آغاز اعتدال لحظه ای است که خورشید مستقیماً در خط استوای زمین قرار می گیرد. امسال این لحظه در روز جمعه 23 سپتامبر 2011 و رأس ساعت 5:04 بامداد به وقت شرقی رخ داد و فصل پاییز آغاز شد.

اعتدال پاییزی

بر خلاف نام این پدیده، در اعتدال پاییزی طول روز و شب کاملاً با یکدیگر برابر نیست؛ امّا در روزهای نزدیک به اعتدال، روزها و شب ها طولی در حدود 12 ساعت دارند. با ادامه ي حرکت زمین در مدارش، در ارتفاعات بالاتر، شب طولانی تر شده و روز کوتاهتر می شود.

      در پس تمامی این تغییرات در طول روز و شب، انحراف محور زمین قرار دارد. سیاره زمین با انحرافی برابر 23.5 درجه از محور خود در حرکت است. زمانی که نیمکره ي شمالی زمین به خورشید نزدیکتر می شود، تابستان نیمکره ي شمالی و زمستان نیمکره ي جنوبی فرا می رسد. در نیمه ي دیگر سال، نیمکره ي جنوبی به سمت خورشید متمایل شده و درجه ي حرارتی خنک و ملایم را تجربه خواهد کرد.

      بر اساس گزارش نیوساینتیست، تغییر در شدّت و میزان نور روز برای بسیاری از گیاهان و جانوران از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. کوتاهتر شدن طول روزها باعث می شود برگ درختان تغییر رنگ داده و درختان برگ های خود را از دست بدهند و جانورانی که در ارتفاعات زندگی می کنند، با تغییرات بیولوژیکی مواجه شوند.

      آشکارترین نشانه ي فرارسیدن پاییز در پی اعتدال پاییزی، تغییر رنگ در برگ درختان است که برای مدّت های طولانی به عنوان رازی رنگارنگ ذهن محقّقان را به خود درگیر کرده بود. و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

گزارشي فهرست وار و اجمالي از فعـّاليـّت هاي گروه سبز ماسال

                   ( از آغاز تأسيس تا پايان سال 1389)

 بهرام احمدي

 الف - فعّاليّت هاي فرهنگي

        1- برگزاري نخستين همايش فرهنگي گروه در سالن آمفي تئاتر آموزش و پرورش ماسال با محوريت مسايل و موضوعات فرهنگي تالش در آغاز دهه ي هفتاد( استقبال مردم ماسال و شهرستان هاي تالش نشين اطراف از اين همايش، كم نظير بود. )

       2-  برگزاري شب هاي شعر متعدّد به زبان تالشي با توجّه به مناسبت هاي گوناگون ( در برگزاري اين شب هاي شعر، كانون مصباح الهدي نيز با اعضاي گروه همكاري تنگاتنگ داشت. )

       3- تشكيل انجمن شعر و ادب ماسال ( در اين انجمن كه اداره ي آن كاملاً در دست دانشجويان و فارغ التحصيلان ماسالي بود، سبك ها و فنون گوناگون شعر مورد بحث و بررسي قرار مي گرفت و بازار نقد سروده ها، داغ داغ بود. و از آن جايي كه نگرش جمعي به سمت و سوي اهداف بلند توسعه ي فرهنگي تالشان معطوف بود، اشعار تالشي محور اصلي كار انجمن را شكل مي داد و نتيجه  آن شد كه شاعران جوان سال توانايي در منطقه ظهور كردند و خوش درخشيدند. )

       4- همايش بزرگ نوروزي تالشان در باشگاه شهيد شيرازي ماسال به مدت سه روز ( استقبال پرشور مردم سراسر تالش بزرگ از اين همايش، ظهور جنبش فرهنگي و زيست محيطي گروه و جا افتادن آن در منطقه و شائبه ي مطرح شدن جدي مسئله ي قوم تالش با توجّه به برنامه هاي از پيش تعيين شده ي همايش، شوراي تأمين ماسال را بر آن داشت تا دستور لغو اين همايش را در شب هاي دوم و سوم صادر كند. مردم زيادي كه در روز دوم به محل برگزاري همايش آمده بودند، ناگهان با در بسته روبه رو شدند. اين حركت شوراي تأمين ماسال، ضربه ي سنگيني به جنبش تازه ي شكفته ي گروه وارد ساخت. )

       5- همايش گراميداشت اگي برا زينعلي در كتابخانه ي عمومي تاسكوه ( گفتني ست « اگي برا » يا « اده برا »، از نوازندگان  چيره دست ني هفت بند تالش محسوب مي شوند كه چند سال پيش از اين همايش فوت كرده بودند. اين همايش نيز با استقبال انبوهي از مردم - به ويژه اهل فرهنگ و انديشه - رو به رو شد. ) و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

سروده اي از فرزاد بختياري مركيه به زبان تالشي

«ويشه چمن که يه»

                                                                دَمَو˘ر

                                                                مَچاکن

                                                                مَويسا

                                                                مَبـَر

                                                                مَهـَر!

                                                                ويشه نييه کشي،

                                                                                         ازيمه.

 

                                                               ويشه چمن که يه

                                                               دار چمن دورگونه

                                                                        چمن رَفه ...

و ... ادامه ي مطلب ...

ادامه نوشته

چگونه گروه سبز ماسال، گروه سبز شد؟

بهرام احمدی

بی گمان انگیزه های شکل گیری یک حزب، NGO، دسته یا گروه را در هر منطقه ای می توان در عواملی که بر نیروهای انسانی یک منطقه، پتانسیل های موجود، شرایط فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و حتـّی دوره ها و عوامل جغرافیایی و ژئوپولتیک آن منطقه اثر می گذارند، جست و جو كرد.

      گاهی انگیزه  یا انگیزه ها آن قدر پر انرژی اند که یک جریان منطقه ای و حتـّی محلی می تواند بر یک کشور اثر بگذارد. بر عکس آن، مناطقی را می توان یافت که علیرغم همانندی های منطقه ای، انگیزه، انرژی و توان لازم را براي سازمان دادن جریان های اجتماعی، فرهنگی و... ندارند.

      ماسال یکی از مناطق چند بلوک تالش است که پایه های فرهنگی قوم تالش، از جمله زبان را که یکی از مهمترین مؤلـّفه هاي هویّت هر قوم و ملـّتي به شمار می رود، به خوبی حفظ و پایش کرده و از چند دهه ي گذشته - به ويژه اواخر دهه ي 60 – انگیزه ي شناخت داشته ها و شناسه های قومی و منطقه ای ( همچون تاریخ، فرهنگ و آداب و رسوم، زبان، لباس ) و حتـّی جغرافیای منطقه ای ( مثل محیط زیست و منابع طبیعی ) و حفاظت از آن ها، در اين شهرستان در سطح بسیار بالايي بوده است.

      جوانان سرزمين تالش، مخصوصاً دانش پژوهان و دانش آموختگان این دیار، به خوبی دريافته بودند كه تالشان یا همان کادوسیان باستان، گنجینه ای غني و سرشار از فرهنگ و تمدّن و منابع و ثروت های طبیعی را از دیرباز در سرزمین اهورایی خود داشته و دارند و در عين حال نيك مي دانستند كه ستم هاي تاریخی بسياری بر این قوم اصيل و ريشه مند ایرانی رفته است؛ ستم هايي چون دو پاره شدن سرزمین نياكانشان در عهدنامه های ننگین ترکمانچای و گلستان، به کار گماشتن حاکمان بیگانه برای تغییر هویّت آنان ( به ویژه پس از دوپارگی سرزمینی که خود تنگناها، محدودیت ها ومحاصره های اقتصادی كمرشكني براي مردمان این دیار زرخيز در پي داشت ) و ... .

      جرقه های حفاظت و بهره برداری از گنجینه ي بی پایان سرزمین تالشان که سرشار از فرهنگ و آداب و رسوم، جاذبه های گردشگری و منابع و ذخایر بی پایان اکولوژیکی و طبیعی است، در اواخر دهه ي 60 زده شد و گروهی از دانشجویان و دانش آموختگان و نیز فرهنگ دوستان، اندیشه هايشان را روی هم گذاشتند و از درون آن گروهی تشکیلاتی با نام « گروه سبز ماسال » سر برآورد. و ...ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته

بیانیه ی شماره ی 1

بیانیه ي هشدار آمیز گروه سبز ماسال درباره تخریب و تهدید رودخانه خالکایی ماسال

ارزش واهمیّت حیاتی رودخانه ها – به ویژه رودخانه های شمال کشور – بر هیچ کس پوشیده نیست. استان گیلان، گنجینه ای از مجموعه اکوسیستم رودخانه ای را در خود دارد که یازده رودخانه ي مهم آن به تالاب بین المللی انزلی می ریزند. اهمیّت حیاتی اکوسیستم رودخانه های استان گیلان برای منطقه و جهان، آن قدر بالاست که نخستین کنوانسیون تالاب های دنیا، به نام «کنوانسیون رامسر» در سازمان ملل به ثبت رسید. یکی از مهم ترین و با ارزش ترین رودخانه هایی که به تالاب انزلی می ریزد، رودخانه ي خالکایی ماسال است که طول آن از ارتفاعات این شهرستان تا شهر ماسال، حدود سي كيلومتر است. اين رود مهم، از چند سال گذشته به عنوان رودخانه ي هدف مرکز مطالعات بین المللی تالاب انزلی گروه بین المللی «جایکا» قرار گرفت و طرح پایلوت رودخانه ي خالکایی ماسال از جمله طرح پیشنهادی جمع آوری پساب های خانگی و سازه های بتونی و جمع آوری پسماند های خانگی و تجاری ساخته شد و به اجرا درآمد؛ امّا این پروژه که گروه سبز ماسال نیز در آن مشارکت داشت، پس از چند سال به دلیل عدم پیگیری مسئولین وقت شهرستان و عدم اجرای تعهداتشان، به صورت متروکه و مخروبه رها گردید.

     رودخانه ي خالکایی ماسال که زخم های زیادی را به دلیل سازه های پراشتباه سدها و سیل بندها، برداشت بی رویه ي شن و ماسه و دفن زباله ها از سال های پیش تا کنون بر تن خود دارد، در حال حاضر نيز به علّت بهره برداری های افسار گسیخته و سودجویانه ي شرکت های شن و ماسه که با استفاده از مجوزهای استانی و شهرستانی دست به تخلّفاتی آشکار مي زنند و پرونده های کلانی نیز در منابع طبیعی و محیط زیست دارند، نظام مهندسی اش کاملاً در هم ريخته است: عمق رودخانه پنج تا یازده متر پایین تر رفته، چشم اندازهای طبیعی کناره های آن به علّت بهره برداری هاي ناصواب و غير اصولي، به کلّی نابود شده اند، آب آلوده به رسوب شدید گل و لای تقریباً آبزیان آن را به کلّی نيست و نابود ساخته است و ... . 

     گروه سبز ماسال بر این باور است که هر طرح توسعه، اعم از طرح هاي گردشگری، ورزشی، زیست محیطی و ... را که سازگار با اکولوژیک محیط زیست و بر اساس توسعه ي استراتژیک منطقه ي طرح باشد، می توان با موفقیّت به اجرا درآورد؛ امّا زمانی که هیچ نوع ارزیابی زیست محیطی، همچون: آب شناسی، خاک شناسی، هیدرولوژی آب، زمین ساختاری، زیر پهنه بندی و نظایر آن صورت نگيرد و يا اين كه دست كم عملیات آبخیزداری که الفبای طرح توسعه ي رودخانه ها به شمار مي آيد، در منطقه ي آبریز رود جهت کنترل سیل، سنگ و رسوبات، درختان جنگلی و ... ، قبلاً انجام نشود، بار دیگر همانند دفعات پرشمار گذشته، آب رود طغیان خواهد کرد. و ... ادامه ی مطلب ...

ادامه نوشته